CN XX Mùa Thường Niên, năm C
“Thầy đã đến đem lửa vào mặt đất…”
(Lc 12, 49-53)
1. Điểm rất sáng và điểm rất tối
Lời của Đức Giêsu trong bài Tin Mừng của Thánh Lễ Chúa Nhật hôm nay, thật ngắn gọn, nhưng lại chứa đựng hai điểm rất tương phản: một điểm rất sáng và một điểm rất tối!
Ø Hình ảnh trái tim Chúa Giêsu bừng cháy lửa mến yêu.
Ø Lời bài hát về thánh Inhaxiô Loyola: “Cháy, cháy trong tim, lửa yêu mến cháy trong tim…”
Ø Và ai trong chúng ta cũng có kinh nghiệm này: khi yêu, trái tim chúng ta như bừng cháy. Thánh Phanxicô Xaviê, khi ngài cầu nguyện, đôi khi phải cởi bỏ bớt nút áo cho bớt nóng ngực, vì được tình yêu Thiên Chúa thiêu đốt!
Ngoài ra, hình ảnh “con tim bừng cháy” còn diễn tả một sự hiểu biết đặc biệt về ngôi vị của Đức Giê-su và sự hiểu biết này chỉ có thể đến từ chính Đức Giê-su, trong tương quan với lịch sử cứu độ, và ngang qua lịch sử cứu độ, với lịch sử loài người và lịch sử của từng người chúng ta. Đó là kinh nghiệm của hai môn đệ trên đường Emmau (x. Lc 24, 32) và của thánh Phao-lô (x. Pl, 3, 7-9).
b. Điểm rất tối, là câu nói này của Đức Giêsu: “Anh em tưởng rằng Thầy đến để ban hoà bình cho trái đất sao? Thầy bảo cho anh em biết: không phải thế đâu, nhưng là đem sự chia rẽ…” Lời này của Đức Giêsu dường như mâu thuẫn với tất cả những lời còn lại của Ngài, với sứ điệp hòa giải, hòa bình và hiệp thông của Nước Trời mà Ngài rao giảng và làm cho hiện diện giữa chúng ta. Như khi các thiên thần cất tiếng hát trong biến cố Giáng Sinh: “Vinh Danh Thiên Chúa trên trời, bình an dưới thế cho loài người Chúa thương” (Lc 2, 13-14)
2. Điểm sáng soi chiếu điểm tối
Một trong những nguyên tắc của việc đọc hiểu và cầu nguyện với một bản văn Kinh Thánh, đó là điểm tối tăm sẽ được soi sáng khởi đi từ điểm sáng tỏ. Và nguyên tắc rất thích hợp với bài Tin Mừng của chúng ta.
Ngọn lửa tình yêu mà Đức Giêsu đem đến và muốn cho bùng cháy tất yếu sẽ đốt cháy, loại bỏ, và nói theo ngôn ngữ của trình thuật “Sáng Tạo Bảy Ngày”, sẽ “phân rẽ”: ánh sáng và bóng tối (St 1, 4 và 18), nước phía trên và nưới phía dưới (c. 7), ngày và đêm (c. 14). Phân rẽ gây đau đớn, nhưng chính là để cho sự sống có thể xuất hiện, tồn tại, lớn lên và sinh sôi nẩy nở. Tương tự như em bé phải được tách ra khỏi dạ mẹ, khi sinh ra. Và cũng giống như một thủa đất, để trở thành đất tốt, thì phải được mổ xẻ, phân chia, vun xới; chúng ta hãy đặt mình trong vị trí của đất, thật đau đớn biết bao, khi được đào bới để loại bỏ sỏi đá, gai góc, được cầy xới, nhổ cỏ… Nhưng tiến trình mổ xẻ, phân chia, vun xới, chính là để chữa lành, để làm cho đất xấu trở nên đất tốt.
Và để sống theo lửa tình yêu của Đức Giê-su, chúng ta không chỉ gặp nhưng xung khắc nội tâm, nhưng còn có những xung khắc trong tương quan với người khác, đôi khi với những người thân yêu, mỗi khi chúng ta muốn mặc lấy tâm tình của Đức Giê-su, muốn sống sự đơn sơ, nghèo khó, hiền lành và khiêm tốn theo Tin Mừng của Người. Và khi Đức Giê-su nói đến những xung khắc với những người thân yêu nhất (cha, mẹ, con cái, con dâu, con rể…), chúng ta có thể hiểu đó là cách nói diễn tả những xung khắc sẽ đụng chạm đến nơi chốn thâm sâu nhất trong tâm hồn chúng ta.
Nhất là khi khi chúng ta cầu nguyện với Lời Chúa, hẳn chúng ta sẻ có kinh nghiệm này: Lời Chúa có thể “xâu xé”, “cắt tỉa” chúng ta, nhưng không phải để hủy diệt, là để chữa lành và làm cho chúng ta sinh nhiều hoa trái, như chính ĐGS đã nói, khi dùng hình ảnh cây nho (x. Ga 15, 1-8): Hình ảnh rau salát phải được quấy nát để thấm nước sốt, giúp chúng ta hiểu phần nào kinh nghiệm này.
Chính Đức Giêsu cũng sẽ đối diện với những xung khắc, mà Ngài gọi là “Phép Rửa”. Phép Rửa Ngài phải chịu là cuộc thương khó và cái chết trên thập gía. Thập Giá là điên rồ và sỉ nhục, nhưng đối với TC và nhưng ai đặt niềm tin nơi Ngài, thì đó lại là sức mạnh và khôn ngoan, dẫn đến bình an và niềm vui vô hạn.
3. Bừng cháy, nhưng không tiêu hủy
Trong sách Xuất Hành, có một hình ảnh rất tuyệt vời nói lên Ngọn Lửa Tình Yêu thần linh, đó là hình ảnh bụi gai bừng cháy, nhưng không bị thiêu rụi (Xh 3, 1-6). Hình ảnh bụi gai bừng cháy diễn tả rất tuyệt vời hai đặc tính trái ngược nhau của tình yêu: vừa mạnh mẽ và vừa hiền lành, vừa làm cho bừng cháy, nhưng không hủy diệt.
Thiên Chúa là tình yêu, và tình yêu Thiên Chúa là ngọn lửa bừng cháy, lan tràn, thanh tẩy, nhưng không thiêu hủy.
Lm. Giuse Nguyễn Văn Lộc