Lễ Chúa Hiển Dung
“Đức Chúa Giê-su biến hình trên núi”
(Lc 9, 28-36)
« Khoảng tám ngày sau khi nói những lời ấy » (c. 28a), nghĩa là từ lúc Đức Giê-su hỏi các môn đệ: “Còn anh em, anh em nói Thầy là ai?” (9, 20) và mời gọi các môn đệ đón nhận Ngài vào cuộc đời của mình, bằng cách đi theo Ngài trên con đường Thập Giá: “Ai muốn theo Thầy, phải từ bỏ chính mình, vác thập giá mình hằng ngày mà theo” (c. 23).
1. Ngọn núi cao
Các tông đồ Phê-rô, Gia-cô-bê và Gioan được chọn để đi riêng ra một chỗ, tới một ngọn núi cao. Trong Kinh Thánh, núi là nơi Thiên Chúa tỏ hiện và con người đi lên núi để gặp gỡ Ngài. Núi có ý nghĩa như thế, vì đó là hình ảnh diễn tả việc giữ khoảng cách với những vấn đề của cuộc sống, vốn hay trói buộc con người, để có thể hướng về trời cao và những gì thuộc về trời cao. Chính vì thế, Đức Giê-su hay lên núi cầu nguyện, giảng ở trên núi (Bài Giảng Trên Núi), và đặc biệt lần này, Ngài bày tỏ căn tính thần linh của Ngài trong tương quan với Thiên Chúa Cha và lịch sử cứu độ ở trên núi.
Trong đời sống đức tin và nhất là đời sống ơn gọi của chúng ta, chúng ta cũng được Chúa mời gọi, và phải nói mạnh hơn, được Chúa chọn, đi riêng ra một chỗ, tới « ngọn núi cao » thiêng liêng, nghĩa là tới nơi Thiên Chúa tỏ hiện và ngỏ lời với chúng ta, để lắng nghe Lời của Ngài, để nhận ra ân huệ Ngài ban và cảm nếm được sự hiện diện của Ngài trong cuộc sống của chúng ta, qua đó, có thể ca tụng và tạ ơn Chúa, và cũng để xin Ngài chữa lành, soi sáng, thêm sức và tái tạo chúng ta, và có khi một cách đơn sơ, để ở với Ngài một cách nhưng không. Cuộc sống của chúng ta vốn đầy thách đố đủ loại, vì thế, chúng ta cần biết bao, cùng với Chúa, đi riêng ra một nơi, lên ngọn núi cao.
Thật ra, những lúc đi riêng ra một nơi với Chúa, vẫn được ban cho chúng ta đấy thôi, nhưng chúng ta lại thường không đón nhận cách quảng đại như một ơn huệ Chúa ban.
Ø Đó là thời gian cầu nguyện cá nhân hằng ngày.
Ø Đó là thời gian chúng ta dâng Thánh Lễ, đọc kinh Phụng Vụ, thời gian chúng ta cầu nguyện chung với nhau.
Ø Đó là thời gian tĩnh tâm, tĩnh tâm tháng, tĩnh tâm năm hay những lúc chúng ta khao khát và sắp xếp được.
Ước gì trong những lúc « đi riêng ra một nơi » với Chúa, Chúa ban cho chúng ta có cùng kinh nghiệm thiêng liêng như các tông đồ, đó là cảm nếm căn tính chói ngời của Chúa, để có thể nói : « Thưa Thầy, chúng con ở đây, thật là hay » (c. 33).
2. “Dung mạo Người bỗng đổi khác”
Trong bầu khi cầu nguyện, dung mạo Đức Giê-su đổi khác, y phục Người trở nên trắng tinh chói lòa, và chính lúc đó, có sự hiện diện của ông Mô-sê và ông Elia, tượng trưng cho lịch sử cứu độ. Theo thánh sử Lu-ca, các vị đàm đạo về cuộc Xuất Hành, nghĩa là mầu nhiệm Vượt Qua, Người sẽ hoàn thành tại Giê-ru-sa-lem (Lc 9, 31).
Như thế, lịch sử cứu độ, được diễn tả bởi sự hiện diện của Mô-sê và ông Elia, loan báo mầu nhiệm Vượt Qua và mầu nhiệm Vượt Qua hoàn tất lịch sử cứu độ. Mà lịch sử cứu độ là gì? Là lịch sử kể lại sự hiện diện, sự quan phòng và cách dẫn đưa của Thiên Chúa giầu lòng thương xót hành trình làm người của những cuộc đời, của một dân tộc, đầy thăng trầm và tội lỗi, bị chi phối nặng nề bởi Sự Dữ (St 3). Nếu là như thế, cuộc đời của chúng ta cũng là một “lịch sử cứu độ” loan báo Mầu Nhiệm Vượt Qua và được Mầu Nhiệm Vượt Qua hoàn tất.
Và chính khi lịch sử cứu độ được hoàn tất nơi ngôi vị của Đức Giê-su, dung nhan của Ngài trở nên Mặt Trời, Mặt Trời ban ánh sáng và sự sống: “Chẳng có chi tránh được ánh dương nồng” (Tv 19), và chính khi dung nhan của Người trở nên rạng người, là lúc lịch sử cứu độ hoàn tất. Thật vậy, trên Thập Giá, dung nhan thần linh của Người trở nên rạng ngời một cách tuyệt đối và khi đó Người nói: “mọi sự đã hoàn tất” (x. Ga 19, 30). Chúng ta hãy chiêm ngắm dung mạo Đức Giê-su đổi khác, y phục Người trở nên trắng tinh chói lòa; và theo lời kể của thánh Mát-thêu, Ngài trở nên chói lọi như mặt trời: « Dung nhan người chói lọi như mặt trời, và y phục người trở nên trắng tinh như ánh sáng » (Mt 17, 2).
Chúng ta được mời gọi nhận ra hành trình làm người của chúng ta nơi lịch sử cứu độ, nhận ra cuộc đời của chúng ta cũng là một “lịch sử cứu độ”, và tin rằng, mầu nhiệm Vượt Qua của Đức Ki-tô hoàn tất hành trình làm người của chúng ta: “Những điều đã được chép ở đây là để anh em tin rằng Đức Giê-su là Đấng Ki-tô, Con Thiên Chúa, và để anh em tin mà được sự sống nhờ danh Người.” (Ga 20, 31) Chính khi đó, chúng ta sẽ có được kinh nghiệm chiêm ngắm Dung Nhan chói ngời của Đức Ki-tô.
3. “Lạy Thầy, chúng con ở đây thật là hay”
Chúng ta hãy mặc lấy tâm tình của các môn đệ để hiểu hết lời nói này của ông Phê-rô: “Thưa Thầy, chúng con ở đây thật là hay! Chúng con xin dựng ba cái lều…”. Có người hiểu là, « rất may, có chúng con ở đây để phục vụ các Ngài… ». Nhưng chúng ta cũng có thể hiểu đó đơn giản là lời diễn tả “ơn an ủi thiêng liêng”, diễn tả niềm hạnh phúc khôn tả được chiêm ngắm vĩnh cửu ; và ông Phê-rô muốn duy trì hạnh phúc này mãi mãi, bằng cách dựng lều cho các vị. Lều là biểu tượng của sự an nghỉ cánh chung. Và đối với ông Phê-rô, cánh chung là đây.
Khi chiêm ngắm các mầu nhiệm của cuộc đời Đức Giê-su, và nhất là Cuộc Thương Khó của Ngài, vì có một lúc nào đó, Ngài cũng sẽ trở lên chói lọi đối với chúng ta. Và chính với kinh nghiệm chiêm ngắm Đức Ki-tô chói ngời trong Tin Mừng và trong toàn bộ Kinh Thánh, chúng ta có thể nhận ra Chúa chói ngời, ngay trong đời sống đầy thách đố của chúng ta.
Trên hành trình đi theo Đức Ki-tô trong ơn gọi gia đình hay trong đời sống dâng hiến, chúng ta hãy ước ao và xin Chúa ban cho chúng ta kinh nghiệm thiêng liêng nền tảng này : Đức Ki-tô trở nên chói ngời trong cuộc đời và ơn gọi của chúng ta ; và ước gì cuộc sống hằng ngày của chúng ta với những đòi hỏi của ơn gọi, là lời diễn tả tâm tình vui sướng : “Lạy Chúa, chúng con ở đây, thật là hay.” Bởi vì, ánh sáng chói lòa của Đức Giêsu trên đỉnh núi muốn nói cho chúng ta về kinh nghiệm niềm vui và hạnh phúc của lựa chọn cho đi sự sống của mình, đánh liều cuộc đời mình trong một ơn gọi, vì Đức Kitô và vì Tin Mừng, như chính Ngài đã nói tám ngày trước (Lc 9, 23-26).
* * *
Đám mây thần linh bao phủ các ông, là hình ảnh thật đẹp diễn tả tình yêu Thiên Chúa bao bọc, mời gọi con người đi vào trong kế hoạch cứu độ của Người. Hình ảnh đám mây còn diễn tả là điều Chúa Chúa muốn, đối lại với lòng ước ao “dựng lều” của ông Phêro. Bởi vì, khi ông còn đang nói, có đám mây sáng ngời bao phủ các ông. Đám mây là hình ảnh của sự di động, không thể làm chủ hay nắm bắt được, thay vì cố định, dễ làm chủ và nắm bắt như căn lều ; và từ đám mây, Thiên Chúa Cha lên tiếng : « Đây là Con Ta, Người đã được tuyển chọn, hãy vâng nghe lời người ».
Như thế, chính khi chúng ta vâng nghe Đức Giê-su, và đi theo Ngài trên con đường Thập Giá, trong ơn gọi của chúng ta với tâm tình biết ơn và yêu mến, chúng ta sẽ có được niềm hạnh phúc thần linh của Thiên Chúa. Và khi đó chúng ta có thể nói : « Lạy Chúa, chúng con ở đây thật là hay ! »
Lm. Giuse Nguyễn Văn Lộc, SJ