- Trắc nghiệm trí nhớ của bạn: chúng ta kêu xin lòng thương xót và ơn tha thứ của Chúa ở những lúc nào trong một Thánh Lễ? Bạn cảm nhận lòng thương xót Chúa ở những lúc đó ra sao?
- Bí Tích Giải Tội đã thay đổi theo thời gian như thế nào trong kinh nghiệm của bạn? Cảm nghĩ và thái độ hiện nay của bạn đối với Bí Tích này ra sao?
- Trong gia đình, khu xóm, hay trên thế giới, theo bạn ai là người đem lại sự hòa giải? Cho ví dụ cụ thể.
SUY NIỆM
Lời mời gọi quay đầu ăn năn mà chúng ta vẫn nghe trong Mùa Chay thật sự là một hồng ân từ Thiên Chúa, Đấng đã chiến thắng sự chết – một hứa hẹn cho đời sống mới, cho ơn chữa lành, cho việc hòa giải và cho ơn bình an. Vì mục đích này mà tất cả những lời nguyện, bài đọc trong Mùa Chay, phẩm phục phụng vụ màu tím, cũng như lời mời gọi cầu nguyện, bố thí rộng rãi cho người túng thiếu, khuyến khích việc ăn chay: tất cả đều để nuôi dưỡng tấm lòng ăn năn thống hối. Tinh thần ăn năn thống hối giống như việc xới đất bón phân trồng cây, dĩ nhiên là việc làm dơ dáy vất vả, chắc chắn là việc làm giúp ta biết sống thực tế hơn. Nhưng việc xới đất vất vả hứa hẹn một mùa gặt dồi dào.
Các bài đọc trong Thánh Lễ mỗi Chúa Nhật Mùa Chay được sắp xếp thật ý nghĩa. Mở đầu Mùa Chay là câu chuyện Chúa Giêsu vào hoang địa và chịu cám dỗ, tranh đấu với ma quỷ. Câu chuyện này như ấn định chủ đề chính của Mùa Chay, mùa chúng ta được gọi vào nơi thanh vắng của tâm hồn, nơi đó chúng ta được nhắc nhớ về thực tại của đời sống Kitô Hữu, thực tại của cuộc tranh đấu không ngừng với Satan.
Và tuần thứ hai Mùa Chay thuật lại câu chuyện Chúa Giêsu biến hình sáng láng. Câu chuyện này nhắc nhớ cho chúng ta về viễn tượng vinh quang của Đức Giêsu, rằng Ngài sẽ phục sinh chiến thắng sự chết, mặc dù câu chuyện cùng một lúc nhắc đến thập giá đau khổ.
Chủ Đề Bài Đọc Từng Năm: Năm A, B, và C Chúa Nhật thứ I và thứ II Mùa Chay có cùng các bài đọc cho cả 3 năm A, B, và C. Nhưng từ Chúa Nhật tuần III, IV, và V, mỗi năm có một trọng tâm khác nhau trong chủ đề các bài đọc.
Năm A. Trong 3 tuần cuối của Mùa Chay, Phép Rửa là chủ đề xuyên suốt của các bài đọc. Câu chuyện người phụ nữ bên bờ giếng, người đàn ông bị mù từ khi sinh, Lazarô được cho sống lại, những câu chuyện theo Thánh Gioan này làm chứng cho một Đức Kitô, là nguồn nước sự sống, là ánh sáng cho thế gian, là sự sống lại, và là sự sống thật. Vì các bài đọc này trong năm A rất thích hợp cho việc học hỏi tìm hiểu về mầu nhiệm Phép Rửa Tội, các bài đọc này có thể được chọn đọc để giúp tân tòng khi đang chuẩn bị đón nhận Phép Rửa ngày lễ Phục Sinh, ngay cả trong các Chúa Nhật Mùa Chay của năm B hay năm C.
Năm B. Sợi chỉ xuyên suốt các bài đọc Chúa Nhật Mùa Chay gắn liền với những đoạn Thánh Kinh Cựu Ước. Chủ đề được nhắc đến mỗi tuần là: Giao ước và việc canh tân Giao ước trong suốt quá trình lịch sử ơn cứu độ. Các bài đọc trình bày dấu chỉ của giao ước giữa Thiên Chúa với ông Nô-ah, Abraham, Môisê, và Đavit. Và các bài đọc này đạt đến tuyệt đỉnh nơi lời của Tiên Tri Giêrêmia, lời hứa về một giao ước mới, lời hứa sẽ được Đức Kitô hoàn tất.
Năm C. Chủ đề các bài đọc Mùa Chay năm C là hòa giải. Chúa Nhật tuần thứ III, thứ IV và thứ V được sắp xếp như 3 bức tranh trên một tấm bình phong 3 cánh. Câu chuyện dụ ngôn người con hoang đàng của thánh Luca là bức tranh nằm ở giữa, là chủ đề trung tâm, chủ đề hòa giải. Hai cánh hai bên là hai chủ đề liên hệ, giúp người thưởng thức tranh liên tưởng đến mầu nhiệm của sự phán xét (bài đọc Chúa Nhật tuần III) và của lòng thương xót (bài đọc Chúa Nhật tuần IV).
Hòa Giải và Mầu Nhiệm Cứu Độ
Như chúng ta vừa bàn đến chủ đề các bài đọc năm C, chúng ta cần phải đi sâu vào mầu nhiệm hòa giải tuyệt vời. Thật vậy, đây là chủ đề rất quan trọng trong tổng thể mầu nhiệm ơn cứu độ. Công cuộc cứu độ của Đức Giêsu giao hòa chúng ta với Thiên Chúa và với anh em đồng loại. Với hiến lễ trên Thập Giá, hiến lễ chính Thân Mình, Đức Giêsu đã liên kết lại những gì bị chia rẽ và phân tán vì tội lỗi. Sự phục sinh của Ngài mở ra cho chúng ta thấy và nếm thử tất cả hồng ân tuyệt vời đến từ sự giao hòa với Thiên Chúa: đó là cuộc sống vĩnh cữu, là vết thương được chữa lành và biến đổi, là mọi thụ tạo được canh tân và sự canh tân này sẽ được hoàn tất trong ngày sau hết.
Mầu nhiệm hòa giải của Thiên Chúa biến bi kịch tháp Ba-ben thành vinh quang ngày Chúa Thánh Thần hiện xuống. Ý nghĩa của câu chuyện tháp Ba-ben là tội lỗi kiêu ngạo đã dẫn con người đến sự phân rẽ. Nhưng trong ngày Lễ Ngũ Tuần, ơn Thánh Thần dồi dào tuôn đổ đã làm những phân rẽ ngày xưa được chữa lành, được kết nối lại, và những dị biệt giữa con người chúng ta được làm thành phương tiện thông chuyển ân sủng của Chúa. Sách Công Vụ Tông Đồ thuật lại sự việc mọi người từ khắp bốn phương đều nghe và hiểu những lời giảng dạy của các Tông Đồ trong chính ngôn ngữ bản xứ của họ. Còn dấu chỉ nào rõ ràng hơn về sự đoàn kết hòa thuận đã được thiết lập lại nơi Đức Kitô?
Ngay từ ban đầu, sứ vụ của Giáo Hội là hòa giải. Thánh Phaolô giải thích rằng “Thiên Chúa đã giao hòa thế gian với Người trong Đức Kitô, và trao cho chúng tôi sứ mạng loan báo ơn hòa giải” (2 Côrintô 5:19). Vì vậy, chúng ta được gọi là “sứ giả của Đức Kitô” (2 Côrintô 5:20). Đó thật sự là một sứ mạng cao cả. Tuy nhiên, cuộc đấu tranh với tội lỗi vẫn còn tiếp diễn, bất kể sự hiện diện của món quà Đức Kitô từ Thiên Chúa. Chúng ta phải tiếp tục cậy dựa vào ơn tha thứ của Thiên Chúa.
Và chúng ta không đơn độc trong thực tế đó. Chính các Tông Đồ, những người đã chạy trốn bỏ mặc Chúa giờ chịu nạn, là những người đầu tiên đón nhận ơn tha thứ của Chúa sau Phục Sinh. Chúa Phục Sinh đã hiện ra và ban lại bình an cho họ. Rồi Ngài sai họ lên đường để đem ơn tha thứ đến cho người khác: “Người thổi hơi vào các ông và bảo, ‘Anh em hãy lãnh nhận Thánh Thần. Anh em tha tội cho ai thì người ấy được tha …’” (Gioan 20:22-23). Mục vụ tha thứ vẫn tiếp tục trong Giáo Hội.
Bí Tích Thánh Thể Bảo Vệ Chúng Ta Khỏi Tội Lỗi
Mỗi lần chúng ta tham dự Phụng vụ Thánh Thể và lãnh nhận Mình Thánh Chúa, những tội nhẹ đều được tha, cùng một lúc chúng ta được bảo vệ khỏi tội trọng. Càng gần Chúa Thánh Thể bao nhiêu, chúng ta càng xa tránh tội lỗi và những dịp làm chúng ta sa ngã phạm tội.
Việc đó xảy ra cách nào? Ngoài việc Lời Chúa ảnh hưởng mạnh mẽ trên đời sống luân lý của chúng ta là những người lắng nghe, Bí Tích Thánh Thể còn làm cho chúng ta như “dị ứng” với tội cách này hay cách nọ. Trước hết, Bí Tích Thánh Thể nhắc nhở chúng ta rằng mình không đơn độc trên thế gian này. Thiên Chúa vẫn đang gần bên. Chúng ta được sống quây quần bên cộng đoàn các thánh trên Thiên Đàng. Chúng ta còn có cả gia đình những người tính hữu thật sự quan tâm đến chúng ta. Công bình và bác ái là trung tâm điểm của đời sống gia đình này.
Bí Tích Thánh Thể cũng nhắc nhở chúng ta về phẩm giá Kitô Hữu rất đáng quý và sẽ không bao giờ bị điều gì lấy mất. Phẩm giá này nhắc nhở chúng ta về tình yêu thương Chúa giành cho chúng ta từ thâm sâu của cõi lòng. Qua Bí Tích Thánh Thể, chúng ta học biết cách nhìn nhận ra phẩm giá thực sự của mình chứ không phải theo cách đánh giá của thế gian: Phẩm giá của mỗi người chúng ta thật sự vô cùng cao quý, đến nỗi Chúa sẵn sàng hy sinh mạng sống để chuộc lại nó: “Thế mà Đức Kitô đã chết vì chúng ta, ngay khi chúng ta còn là những người tội lỗi; đó là bằng chứng Thiên Chúa yêu thương chúng ta” (Roma 5:8).
Bí Tích Thánh Thể giữ cho chúng ta biết khiêm nhường, nhắc nhở chúng ta rằng: không phải tôi, nhưng chính Chúa mới là trung tâm của vũ trụ. Không phải tôi, nhưng chính Đức Giêsu mới là vị Cứu Tinh. Thật chúng ta có những tài năng quý báu, nhưng tất cả đều là hồng ân của Chúa. Chúng không chỉ thuộc về chúng ta, và đừng bao giờ nghĩ rằng một mình tôi phải nặng vai gánh vác hết sơn hà.
Bí Tích Giải Tội
Trong Kinh Lạy Cha, chúng ta xin Chúa bỏ qua tất cả những lỗi lầm nhỏ nhen đã mỗi ngày làm hao mòn tình yêu của mình với Chúa và với anh chị em: “xin Cha tha nợ chúng con.” Nhưng cũng có những lúc khác chúng ta hoặc là cần thiết, hoặc là ao ước, được đón nhận ơn tha thứ linh thiêng một cách mãnh liệt hơn cho những tội nghiêm trọng hơn, qua Bí Tích Giải Tội. Bí Tích này nối lại sự lien đới giữa ta với Thiên Chúa và với anh chị em mình. Đau buồn vì tội lỗi (ăn năn tội), tự thú tội của mình (xưng tội), làm việc đền tội được linh mục trao cho (đền tội), và lãnh nhận sự tha thứ (giải tội): đây là 4 bước trong Bí Tích Giải Tội. Đây thật là một mục vụ tuyệt vời của Hội Thánh Chúa, mục vụ hòa giải – luôn luôn nhân danh Đức Giêsu chạm đến linh hồn ta nơi chốn riêng tư và thâm sâu nhất. Có một câu rất chí lý nằm trong Nghi Thức Hòa Giải, rằng Bí Tích này giúp việc chúng ta chia sẻ Bàn Tiệc Chúa được canh tân hơn và sốt sắng hơn.
CÂU HỎI THẢO LUẬN
- Điểm nào trong bài suy niệm vừa rồi bạn muốn ghi nhớ trong lòng? Phản hồi của bạn đối với điểm đó ra sao?
- Làm cách nào để có thể trở thành sứ giả loan báo ơn hòa giải của Đức Kitô trong đời sống hằng ngày? Có trở ngại gì ngăn cản việc chúng ta trở thành sứ giả không?
- Bài suy niệm dẫn giải nhiều ví dụ minh họa việc tham dự Thánh Lễ giúp chúng ta như “dị ứng” với tội lỗi. Ví dụ nào đánh động bạn nhất? Bạn có thể cho một vài ví dụ khác không?
CÁC BÀI ĐỌC CHÚA NHẬT THỨ NĂM MÙA CHAY I-sa-i-a 43:16-21; TV 126; Phi-lip-phê 3:8-14; Gioan 8:1-11
CẦU NGUYỆN LECTIO DIVINA Philiphê 3:8-12