Bổn mạng các bà mẹ Công giáo Giáo phận
Trong 117 thánh Tử Đạo Việt Nam chỉ có một phụ nữ. Tỷ lệ nhỏ. Hoạ hiếm. Và người phụ nữ hoạ hiếm ấy lại không phải là người đồng trinh hiến thân cho Chúa qua lời khấn Phúc Âm, cũng không phải là chức sắc trong Giáo Hội, vì xã hội thôn làng thời xưa có xem trọng gì vai trò người phụ nữ đâu! Chỉ là một phụ nữ trong bậc sống gia đình như nhiều người, vì thế sự hoạ hiếm kia bỗng dưng trở thành niềm vui khó có gì so sánh được. Các phụ nữ Công giáo Việt Nam có một vị thánh tiên khởi của giới mình, các bà mẹ Công giáo Việt Nam có một vị bổn mạng tiêu biểu hào hùng, và cách riêng các bà mẹ Công giáo Giáo phận có một mẫu gương không chỉ bất khuất lúc tuyên xưng đức tin, mà còn gần gũi trong cương vị làm bạn đời của những Kitô hữu nam giới, và làm mẹ của những Kitô hữu nhí có nhỡ có nhớn có, đủ cả. Hôm nay xin chia sẻ về thánh Anne Thành, người mẹ gương mẫu.
Khác hẳn với những gia đình đông con đến mức cha mẹ không nhớ hết mặt con mình, như thấy qua đoản kịch vui của chương trình “Trong nhà ngoài phố” trước đây. Và cũng khác hẳn với những gia đình thời nay xem ra phải lo nhiều thứ. Vừa qua lo “ăn no mặc đủ”, lại lo tới “ăn ngon mặc đẹp”, và hôm nay còn phải lo “ăn đặc mặc lạ” mới là sành điệu. Quả là lắm thứ phải lo đến nỗi không còn giờ dành cho con cái, để chúng chơi ngôn như một số quý tử đua xe hơi đời mới, hoặc để chúng la cà đến những địa chỉ đối thủ của công tác “ba giảm” đang là nỗ lức của thành phố.
Vâng. Khác hẳn. Gia đình thánh nữ Anê là một gia đình nề nếp có cha mẹ con cái trên thuận dưới hoà theo đạo lý gia phong của thời đại đã đành, mà nhất là gia đình ấy có một người mẹ Công giáo “trên cả tuyệt vời”, dù “thân cò thân vạc đồng cạn đồng sâu”, vẫn chăm lo cho con cái mình đầy đủ mọi sự, cả về phương diện đức dục lẫn phương diện giáo dục đức tin, vốn là những phương diện quan trọng nhất để một người lớn lên đúng nghĩa là “con người”, và hơn thế nữa xứng đáng là “người con” của Chúa. Không làm việc lớn, thánh Annê chỉ làm những việc bổn phận bình thường nhiều khi không tên của bất cứ bà mẹ Công giáo nào, nhưng làm với một trái tim thật lớn, một ý chí bền bỉ và một tấm lòng kính sợ Thiên Chúa không gì có thể chê trách được.
Cô gái út Lucia Nụ, một trong sáu người con, đã làm chứng trước Giáo quyền rằng: mẹ tôi rất chăm lo việc giáo dục các con, dạy đọc chữ, dạy giáo lý; thúc giục xưng tội rước lễ, lo cho gia nhập hội đoàn, bấy giờ là Hội Con Cái Đức Mẹ và Ban Thiếu Nữ Thưa Kinh. Quả là một người mẹ gương mẫu dạy con từ thuở còn thơ.
2. Hơn nữa, là người mẹ gương mẫu, vì thánh nữ đã hết tình vun chăm hạnh phúc cho con cái khi mới bơ vơ xây dựng gia đình.
Cũng vẫn là những việc muôn thuở của dòng “nước mắt chảy xuôi”, bà mẹ nào mà chẳng mong cho con cái mình khi xuất gia gặp được hạnh phúc, có khác chăng ở chỗ khi những bà mẹ thường tình chỉ muốn gả con về những gia đình khá giả mong gặp được bến nước nhàn hạ an vui theo kiểu “một bước lên xe hơi, con khỏi phí cuộc đời”, còn mẹ thì chí ít cũng nở mày nở mặt với họ hàng dòng tộc. Ngồi đâu thế nào cũng được, chứ “ngồi xui” thì nhất định phải trông lên trông xuống cho vừa vai phải lứa mới ngẩng đầu lên được. Thường là thế, không biết có đúng không, nhưng bà mẹ Annê Thành thì khác. Tiêu chuẩn xây dựng gia đình cho con cái không nặng về vai vế vị thế kinh tế cho bằng về đạo hạnh, không phải mong cho con cái có chỗ “gá thân” thoát khỏi cảnh cô quạnh, mà đúng ra là lo cho con cái được “thành thân” theo thánh ý Chúa và luật lệ Giáo Hội; không chỉ lo cho con cái có mái nhà che nắng trú mưa qua ngày đoạn tháng, mà còn lo cho “mái nhà” ấy phải đích thực trở thành “mái ấm” cho mọi người cư ngụ bên trong, tức là vợ chồng con cái.
Cung khai khi Giáo quyền thẩm vấn, cô Anna Năm đã xác định: song thân chúng tôi chỉ gả các con gái cho những thanh niên đạo hạnh. Sau khi tôi kết hôn, thân mẫu thường đến thăm chúng tôi và khuyên bảo những điều tốt lành. Có lần người dạy tôi: “Tuân theo ý Chúa con lập gia đình là gánh rất nặng. Con phải ăn ở khôn ngoan, đừng cãi lời mẹ chồng. Hãy vui nhận Thánh giá Chúa gửi cho”. Rõ ràng chỉ là những chọn lựa bình thường, những lời khuyên nhủ bình dân, những vỗ về vừa tầm của bất cứ bà mẹ Công giáo nào dành cho con cái mình, nhưng bởi vì bền bỉ thực thi và thực thi có hiệu quả, chúng đã góp phần tô điểm thêm khuôn mặt người mẹ gương mẫu.
3. Cuối cùng, là người mẹ gương mẫu, còn bởi vì thánh nữ luôn để tâm dõi bước con cái trên hành trình đức tin.
Giống như Đức Maria luôn hiện diện cách này cách khác trong đời công khai rao giảng Tin Mừng của Chúa Giêsu, hoặc xa xa như ánh mắt dõi theo, hoặc cận kề như tấm lòng rung nhịp, và thường khi chỉ một thao thức trong những đêm trở trời nào đó, nhưng vẫn cứ là bao la lòng mẹ cưu mang sinh hạ và bao dung tình mẹ dang tay ấp ủ ngay cả khi con đã lớn khôn lên đường sứ mạng. Trong tiểu sử thánh Annê cũng thế, bà mẹ đạo hạnh này luôn quan tâm theo gót con cái, không như chiếc loa lắm điều chỉnh sửa chỉ tổ gây phiền hà, hay như chiếc đuôi lòng thòng gây cản trở lưu thông, mà như bóng dáng của một “thiên thần bản mệnh”, luôn sẵn sàng bảo vệ tích cực bênh vực chở che con cái trong mọi tình huống cuộc đời.
“Vui buồn sướng khổ, mẹ con cùng nhau chia sẻ”, thế nên thánh nữ thường xuyên thăm viếng con cái, và khuyên nhủ động viên cả nhà sống đẹp lòng Chúa, nhất là biết “vâng theo ý Chúa trong mọi sự”. Cô Anna Năm cho biết: mẹ cô luôn khuyên bảo gia đình cô hãy sống hoà hợp an vui, đừng để ai nghe thấy tiếng cãi nhau bao giờ. Rồi khi đã bị tống giam và chịu cực hình vì đức tin, cô út Lucia Nụ đến thăm, bà còn căn dặn: “Nói với anh chị em coi sóc việc nhà, giữ đạo sốt sắng, sáng tối đọc kinh xem lễ, cầu nguyện cho mẹ vác Thánh giá Chúa đến cùng”.
Quá đẹp tấm lòng người mẹ đạo hạnh, không mệt mỏi nêu gương sáng đức tin cho con cái mình, cho dẫu có cận kề cái chết, cũng không sao lãng nhiệm vụ thiêng liêng của bậc sông gia đình. Trộm nghĩ: trước khi là thánh Tử Đạo, thánh nữ đã nên thánh từ việc chu toàn vai trò làm mẹ gương mẫu của một gia đình Công giáo sống đạo. Nếu có được vinh phúc Tử Đạo, thì là vì trước đó đã có bền bỉ sống đạo giữa ngổn ngang cuộc đời.
Tóm lại, nhìn thánh nữ Annê Thành Tử Đạo hôm nay như người mẹ gương mẫu là để tôn vinh nét đẹp hào hùng của một người mẹ gia đình, nhưng đồng thời cũng để nêu cao gương sáng nên thánh khởi đi từ việc chu toàn phận vụ hiền mẫu. Xin chung mừng bổn mạng các bà mẹ Công giáo Giáo phận. Xin cầu chúc các bà luôn bền bỉ sống thánh bằng cách “chăm lo, vun đắp và dõi theo” đời sống đức tin của con cái.
Và nếu có một lời tiêu biểu đọc được trong đời thánh nữ Annê mang tính châm ngôn thì đó chính là lời khuyên nhủ “Hãy vác Thánh giá Chúa đến cùng”. Vẫn biết làm mẹ gia đình thời nay thật chẳng dễ dàng gì, và làm mẹ gia đình Công giáo giữa thời buổi kinh tế thị trường xem ra lại chẳng dễ chịu chút nào, nhưng đó là ơn gọi, là thiên chức và chỉ có một hướng đi duy nhất đẹp theo gương thánh Annê là nên thánh ngay trong gia đình mình.
Tác giả Vũ Duy Thống, Gm