Tinh thần đoàn kết hiệp nhất
Nhà tư tưởng Pierre Teilhard de Chardin có nói rằng: "đăng giả hội". Cái gì vươn lên thì sẽ gặp nhau. Chỉ khi nâng tâm hồn lên, vất bỏ đi đằng sau những cố chấp, tự mãn, tị hiềm nhỏ nhoi, thì mắt mới có khả năng nhìn về một hướng, tay có khả năng nắm chặt với nhau để cùng đi.
Ðức Kitô đã cho Kitô hữu chúng ta một bí quyết về tình liên đới và đoàn kết:
Ta hình dung Chúa Giêsu như mặt trời ở giữa phát ra các tia sáng quanh cả vòng tròn, càng ra xa trung tâm, các tia ấy, có khoảng cách xa nhau hơn nữa. Nhưng nếu ta đi ngược lại càng trở về trung tâm, càng xích lại gần nhau, cho đến lúc gặp nhau ở một trung tâm điểm là Thánh tâm Chúa Giêsu.
Tất cả đoàn kết, liên đới... đều ở xa xa cả, vì còn giữ kẽ, còn bảo vệ lợi ích của cái tôi, còn có chiến lược...
Các thánh phân biệt Tình thương tiếng Hy-lạp dùng Eros hoặc Philia, với Agapé đức Ái, là tình thương của Ba Ngôi Thiên Chúa. Thánh Gioan và Phaolô chỉ dùng danh từ Agapé khi nói đến Thiên Chúa: "Như Ðức Chúa Cha đã yêu thương Thầy, Thầy yêu thương anh em" (Gioan 15, 9).
"Thầy ban cho anh em một điều răn mới, là anh em hãy yêu thương nhau; anh em hãy yêu thương nhau như thầy đã yêu thương anh em" (Gioan 13, 34).
Tình thương ấy khiến cho ta hiệp nhất như lời Chúa Giêsu cầu nguyện: "Xin Cha cho chúng con nên một như Cha ở trong con và con ở trong Cha" (Gioan 17, 21-22). Phải có cái nhìn của Chúa Giêsu đối với mọi người.
Căn tính của người công giáo là Ðức Ái.
- Chúa chỉ bắt các tông đồ mang một đồng phục rẻ tiền mà khó kiếm:
"Người ta sẽ lấy dấu nầy mà biết các con là môn đệ Thầy: Các con thương yêu nhau (ÐHV. 748).
Nhưng yêu thương thế nào đây?
- Có loại bác ái ồn ào : Bác ái phong thánh.
- Có loại bác ái kể công : Bác ái ngân hàng.
- Có loại bác ái nuôi người : Bác ái sở thú.
- Có loại bác ái khinh người : Bác ái chủ nhân.
- Có loại bác ái theo ý mình : Bác ái độc tài.
Bác ái nhãn hiệu, bác ái giả hiệu (ÐHV.756).
- Bác ái không có biên giới; nếu có biên giới, không còn là bác ái nữa (ÐHV. 787).
- Hãy yêu thương nhau không bằng lời nói mà bằng việc làm. Hãy yêu thương nhau bằng tay mặt làm mà tay trái không biết.
"Hãy yêu thương nhau như Thầy yêu thương chúng con" (ÐHV. 755)
Ðức Kitô nâng tâm hồn lên với Cha Ngài, để chỉ biết có yêu thương: Yêu tất cả, yêu từng người, yêu người thân, yêu kẻ thù, yêu người lành thánh, yêu kẻ tội lỗi. Yêu bằng hy sinh mạng sống mình cho kẻ mình yêu.
Pascal đã từng nói: "Trái tim có những lý lẽ mà trí khôn bình thường không biết được".
Lý của trái tim xem ra điên rồ: yêu đến hy sinh mình, yêu kẻ thù mình...; nhưng nâng trái tim nầy lên, bấy giờ liên đới, đoàn kết mới có sức mạnh và ý nghĩa.
Nâng tâm hồn lên, để cảm nghiệm được rằng lý thuyết có thể khác nhau, nhưng con người luôn có cơ may đến gần và hiểu nhau trong cuộc sống.
Nâng tâm hồn lên, mới thấy có những sức mạnh bên trong, bên trên có thể hoàn cải nếp suy tư, thay đổi những cơ chế mà người ta nghĩ rằng không còn cơ may cứu vãn.
- Bác ái là nối dài tình yêu Thiên Chúa đối với nhân loại (ÐHV. 792)
- Con phải nói được cách thành thực rằng: "Tôi không xem ai là kẻ nghịch của tôi, kể cả những người căm thù tôi nhất, những người bắt bớ tôi, thề không đội trời chung với tôi" (ÐHV. 793).
Hiệp nhất, liên đới muốn thành hiện thực phải múc lấy sức mạnh cao siêu đó của bác ái.
Ðoàn kết hiệp nhất
"Nếu nốt nhạc bảo:
Chỉ một nốt làm sao thành nhạc được
Thì làm sao có bản hoà tấu.
Nếu lời nói bảo:
Chỉ một lời làm sao thành trang sách
thì bao giờ có những pho sách.
Nếu viên đá bảo:
Chỉ một viên đá làm sao thành vách tường
thì bao giờ có nhà ở.
Nếu một giọt nước bảo:
Chỉ một giọt nước làm sao thành sông hồ
thì bao giờ có đại dương.
Nếu hạt lúa bảo:
Chỉ một hạt thóc làm sao thành đồng lúa
thì bao giờ có cơm gạo.
Nếu con người bảo:
Chỉ một cử chỉ yêu thương
thì làm sao cứu vớt tất cả nhân loại
bao giờ có công lý và hoà bình
hạnh phúc và vui tươi trên quả đất.
Như bản hoà tấu cần đến mỗi nốt nhạc
Như pho sách cần đến mỗi lời nói
Như ngôi nhà cần đến mỗi viên đá
Như đại dương cần đến mỗi giọt nước
Như cơm bánh cần đến mỗi hạt thóc
Như thế giới cần đến mỗi con người
Thiên Chúa và anh chị em cần đến bạn,
bất cứ ở đâu, bất cứ giờ nào,
bạn là người duy nhất, Chúa cần trong giây phút ấy
và vì thế không ai thay thế được
Tác giả Nguyễn Văn Thuận, HY