Mt 16,13-20
Không phải vô tình mà trang Tin Mừng hôm nay được chọn đọc trong dịp lễ hai thánh Tông đồ Phêrô và Phaolô dẫu chỉ đề cập đến một mình Phêrô. Cũng không phải vô tình mà câu trả lời của Phêrô lại được đánh giá cao với điểm tối ưu kèm theo huy chương vàng là chiếc chìa khoá đóng mở Cửa Trời.
Trong ngày lễ hai thánh Tông đồ Phêrô và Phaolô hôm nay, ta thử nhận diện đôi nét về câu hỏi quan trọng này.
1. Đó là câu hỏi cần đến lời tuyên xưng đột phá.
Trích đoạn Tin Mừng chính là câu trả lời mang tính tuyên xưng của Phêrô. Trong khi các Tông đồ khác còn mải mê tìm kiếm tư liệu trong những khuôn mặt nổi tiếng và tên tuổi quen thuộc của dư luận, thì một mình Phêrô bằng kỹ thuật cá nhân đã đột phá bứt lên để tuyên xưng “Đức Giêsu là Đấng Kitô Con Thiên Chúa hằng sống” (Mt 16,16).
Quả là một ý kiến chẳng giống ai, nhưng lại là lời tuyên xưng đắt giá có một không hai. Phêrô nhận ra trong Giêsu “con người” có một Giêsu “Thiên Chúa”, ông nhận ra trong nhân tính bình thường như mọi người của Đức Giêsu có một thần tính cao vượt rất riêng của vị Thiên Chúa làm người. Chả thế mà ông đã được Đức Giêsu khen tặng hạnh phúc và tín nhiệm gửi trao chìa khoá Nước Trời.
Còn Phaolô trên đường đi Đamas, khi gặp ánh sáng lạ từ trời đã hốt hoảng kêu lên“Ngài là ai?” để nhận lấy lời đáp bất ngờ “Ta là Giêsu ngươi đang bắt bớ” (Cv 9,5).
Dẫu được đặt ra bằng một cách khác với phêrô nhưng vẫn là câu hỏi muôn thuở “Đức Giêsu là ai?” để Phaolô bằng cõi lòng tin nhận đột phá bỗng hiểu ra rằng: À thì ra, Giêsu ánh sáng rạng ngời làm ông ngã ngựa cũng chính là Giêsu đồng hoá với các tín hữu ông đang truy lùng bắt bớ. Có nghĩa là trong Giêsu thần tính có một Giêsu đã mang lấy bộ mặt nhân tính của cả Giáo Hội lữ hành. Thảo nào, ông đã bỏ lại sau lưng tất cả dĩ vãng sự nghiệp công danh, để dấn bước phiêu lưu đi theo Đấng mang tên Giêsu lạ đời ấy.
Khám phá ra thần tính trong nhân tính như Phêrô, hay ngược lại, khám phá ra nhân tính trong thần tính như Phaolô đều là những cách tuyên xưng đột phá cho câu hỏi “Đức Giêsu là ai?”
2. Đó cũng là câu hỏi mở sang đời gắn bó nhiệt thành.
Đức Giêsu thật lạ lùng. Không biết Người thì thôi, chứ đã biết Người thì không thể dửng dưng thờ ơ lạnh nhạt được nữa, nhất là khi biết Người bằng lời tuyên xưng đột phá mang tính bản thân như Phêrô và Phaolô thì còn quyết liệt hơn. Không chỉ đáp lại bằng mặt bằng lòng, mà còn bằng cả đời sống lòng thòng về sau. Đấy chính là ngã rẽ niềm tin.
Phêrô sau lời tuyên xưng không còn sống như Simon lúc trước được nữa. Ông đã được biến đổi. Ông đã vượt lên chính mình kinh qua những thử thách, cho dẫu đã có lúc dường như quên Chúa xa Chúa thậm chí chối Chúa, nhưng vẫn là một Phêrô khiêm nhường và kiên cường trong ơn sám hối, để gắn bó đầy trách nhiệm vào Đức Giêsu mà ông không ngừng rao giảng.
Phaolô sau lần ngã ngựa cũng không còn sống như Saolô lúc trước được nữa. Đổi mới tất cả và trọn vẹn bằng suy tư giáo lý, bằng gặp gỡ mục vụ, bằng hành trình truyền giáo, và bằng xây dựng Hội Thánh không mỏi mệt. Đã có những khó khăn như bị hiểu lầm nghi kị, chịu nghịch cảnh cầm tù… nhưng chính lúc ấy lại hiên ngang một phaolô trong dáng đứng kiên cường gắn bó đầy nhiệt thành với Đức Giêsu mà ông cảm thấy luôn bị thôi thúc phải loan truyền.
Như thế đó, Phêrô và Phaolô đã trả lời cho câu hỏi “Đức Giêsu là ai?” bằng cả đời sống của mình.
3. Đó còn là câu hỏi dẫn tới đỉnh cao dâng hiến.
Đó là câu hỏi trí mạng, để trả lời đến cùng người ta phải đánh cá cuộc đời, phải dám liều mạng sống để mà minh chứng. Hình như đây là một quy luật: chính Đức Giêsu đã lấy mạng mình để minh chứng tình yêu lớn nhất Người dành cho con người, thì con người cũng cần hiến thân một cách nào đó mà tuyên xưng Người là Thiên Chúa hằng sống.
Và đây cũng chính là điều gặp gỡ rõ rệt nhất, hào hùng nhất, bất khuất nhất giữa Phêrô và Phaolô. Chẳng ai bảo ai, mỗi người một ngả, nhưng cuối đời cả hai đã tới Rôma, và giữa những cơn bách hại khốc liệt dưới triều Nêron, Phêrô vào năm 64 và Phaolô năm 67, cả hai đã đánh đổi mạng sống như để tuyên tín cho muôn đời rằng: Đức Giêsu là Thiên Chúa thật và là người thật, đó là đức tin của chúng tôi, đó là đức tin của Hội Thánh, và chúng tôi hãnh diện tuyên xưng đức tin ấy.
Truyện kể rằng: Phêrô bị đóng đinh ngược đầu xụống đất, cho mắt ngài thuận chiều hướng đến trời cao mãi mãi chiêm ngưỡng thần tính của Đức Giêsu, Đấng mà ngài đã từng hân hạnh đụng chạm đến.
Và truyện cũng kể rằng: Phaolô bị xử trảm giữa lúc nghe thì thầm bên tai lời quen thuộc của Đấng năm nào ngài đã gặp trên đường Đamas: “Ta là Giêsu mà vì Ta, ngươi chịu bắt bớ. Nhưng can đảm lên, ơn Ta đủ cho ngươi”.
Tóm lại, “Đức Giêsu là ai?” Câu hỏi ấy Phêrô và Phaolô đã trả lời bằng lời chân thành tuyên xưng, bằng đời nhiệt thành rao giảng và bằng cái chết trung thành minh chứng, để ở thượng nguồn đức tin Kitô giáo, các ngài trở nên “người mẫu” cho các tín hữu mọi thời, và trên Thiên quốc, các ngài là những “nhà bảo trợ” cho toàn thể Hội Thánh.
“Đức Giêsu là ai?” Đó cũng là câu hỏi đặt ra cho ta hôm nay để ta lặp lại niềm tin yêu hy vọng nơi thần tính và nhân tính của Đức Giêsu Kitô. Người là Thiên Chúa để ta tôn thờ kính yêu thao thức kiếm tìm gặp gỡ gắn bó. Người ở trong Bí Tích, Phụng Vụ, Thánh Kinh, THánh Thể cho ta tìm hiểu lãnh nhận. Người hiện diện nơi người đồng loại đồng bào đồng đạo đồng hương đồng thời đồng giáo xứ, đồng khu phố…để gọi ta tôn trọng thương mến quan tâm chia sẻ cảm thông liên đới trách nhiệm. Người có mặt trong Giáo Hội, nơi lòng xã hội. Người có đó, trong đạo và giữa đời. Người có đó, trong anh chị em, trong tôi và chúng ta. Người hôm qua hôm nay và mãi mãi “là Thiên Chúa thật và là người thật”.
Trả lời cho câu hỏi “Đức Giêsu là ai?” như lời “Kinh Tin Kính” đẹp thôi, nhưng trả lời bằng cuộc đời dám sống và dám chết tưởng không dễ nói dễ làm dễ ưa dễ chịu. Nhưng như thế mới là hạnh phúc, thứ hạnh phúc chỉ được trao ở cuối đường trung thành sống đạo, như chiếc chìa khoá vàng và thanh gươm vàng mà hai tiền đạo anh dũng Phêrô và Phaolô đã nhận được ở cuối đường sự sống giữa sân cỏ cuộc đời.
Xin Phêrô và Phaolô giúp ta sống câu hỏi “Đức Giêsu là ai?” một cách cụ thể, để vượt lên chính mình, ta sẽ có ngày gặp được hạnh phúc của những kẻ tin, và dẫu tương lai vẫn còn đó nhiều bất ngờ bất ổn bất trắc, nhưng đã ánh lên niềm hy vọng, vì ta vẫn có đó hai nhà bảo trợ sẵn sàng dẫn đường đi tới bến bờ bình an. Lạy hai thánh Tông đồ phêrô và Phaolô, xin cầu cho chúng con.
Tác giả Vũ Duy Thống, Gm